Во време кога економијата се бори, има една индустрија во Македонија што цвета – и тоа со полна пареа. ИТ-секторот! Компании растат, стартапи никнуваат, странски инвеститори доаѓаат… но и покрај сè ова, ИТ-фирмите имаат еден голем проблем: немаат доволно луѓе.
„Бараме девелопер! Итно!“
Во последната година, огласите за програмери, data analysts, QA инженери и UX дизајнери во Македонија буквално експлодираа. Фирми од САД, Германија и Шведска отвораат канцеларии овде или бараат remote тимови – а македонските компании едвај успеваат да одговорат на побарувачката.
Парадоксот? Илјадници млади се невработени, а ИТ-компаниите викаат: “Немаме кадар.”
Зошто недостигаат луѓе?
- Образовниот систем не е доволно брз за да следи со технолошките трендови
- Голем дел од добрите ИТ-стручњаци заминуваат во странство или работат за странски клиенти
- Многу талентирани луѓе не знаат од каде да почнат – недостигаат насочени програми и поддршка
- Постојат bootcamp-и и курсеви, но многу од нив се скапи или недостапни надвор од Скопје
Потребата од „брза едукација“ и шанса за сите
Решението не мора да биде универзитет што трае 4 години. Денес, во светот, луѓе стануваат програмери за 6–12 месеци со интензивни курсеви. Но, државата и приватниот сектор треба да инвестираат во вакви модели – достапни за сите, особено за млади во помалите градови и рурални места.
Замисли само: ако Македонија успее да обучи 5.000 луѓе за ИТ во следните 2 години, тоа не само што ќе ги намали невработеноста и иселувањето, туку ќе внесе свежа енергија и пари во економијата.
Плати што ја менуваат играта
Во земја каде просечната плата е околу 36.000 денари, ИТ-индустријата нуди плати од 800 евра за јуниори, па дури до 3.000–4.000 евра за сениори. Тоа е доволно мотивација, нели?
Но и тука има замка: ако целта е само парите, без љубов кон технологијата, нема долгорочен успех.
Стартап бум: Македонија како новиот ИТ хаб на Балканот?
Во последниве години, неколку македонски стартапи добија инвестиции од странски фондови. Платформи за е-продавници, алатки за финтек, па дури и игри – создадени овде, а користени глобално.
Вистинското прашање е: дали државата ќе ги препознае овие успеси и ќе создаде услови за нивно размножување, или ќе ги остави да се „борат сами“ до исцрпеност?