spot_img

Либан истрела 25 проектили кон Голанската висорамнина

Тел Авив, 14 април 2024 (МИА) – Во Голанската висорамнина утрово се огласија сирени за тревога бидејќи Либан истрела околу 25 проектили, соопштија израелските одбранбени...
spot_imgspot_img
ПочетнаМакедониумЈа напиша првата македонска граматика - 115 години од раѓањето на Круме...

Ја напиша првата македонска граматика – 115 години од раѓањето на Круме Кепески

На денешен ден 1909 година во Прилеп бил роден Круме Кепески, еден од најистакнатите македонисти на минатиот век, граматичар, педагог, учебникар, методичар, преведувач, собирач на народни умотворби и што уште не.

Првата „Македонска граматика“ професорот Круме Кепески ја објавил на 26 јануари 1946 (второ издание, Скопје, 1947 и трето, проширено, издание, Скопје, 1950). Граматиката по својот карактер била општа, и иако одобрена со решение на Министерството за народна просвета на Македонија како учебник во средните училишта, наменета e и за администрацијата и пошироката популација. Со граматиката за прв пат светската јавност се запознава со структурата на македонскиот јазик и има огромна културна улога. Автор е на Македонска граматика за VII одделение и III клас, учебниците: Поуки за јазикот за VI, VII VIII одделение (повеќе изданија), Граматиката за VII одделение (повеќе изданија), Граматика на македонскиот литературен јазик за училиштата од II степен, односно за средно образование (повеќе изданија) и Ромска граматика во соавторство со Шаип Јусуф.

„Почнав во месец февруари 1945 година, па се сретнав со големи тешкотии, зашто тогаш не беше подготвен Правописот, а се дискутираше и за азбуката. Значи, јас почнав да ја пишувам Граматиката и пред да се обнароди Правописот и пред да се прокламира азбуката. Азбуката беше прокламирана на 5 мај 1945 година, а Правописот се обнароди еден месец подоцна – на 7 јуни. Со тоа, мојата работа беше олеснета. Од првиот правопис ги видов нормите на нашиот литературен јазик, а ги внесов и термините во мојата Граматика. Меѓутоа, требаше темелно да се проучат нашите форми, да се проучи акцентот, да се проучи употребата и значењето на членот, глаголските времиња и особеностите на глаголите и уште некои не малку значајни работи. Тешкотијата беше во тоа што немав од каде да видам како ќе го сторам тоа; тие нешта беа сосема нови за нашиот јазик. Сепак, во неа доста ми помогна моето познавање на старословенскиот јазик, а и некои изучувања што ги имав вршено за прилепскиот и за битолскиот говор. Конечно тоа беше јазикот на Кирил и Методиј, на Климент и Наум, јазик што јас го познавав.“ своевремено изјави Кепески.ж

Автор е на многубројни статии, објавени во периодиката, главно во списанијата „Македонски јазик“ и „Литературен збор“, меѓу кои ќе ги споменеме: Некои неправилно употребувани зборови, По повод неправилната употреба на финалните реченици во нашиот литературен јазик, Нашиот јазик во плакати, реклами, објави, фирми и др. Исто така тој е присутен на страниците во списанијата и весниците: за училишната, стопанско-правната и медицинската терминологија во „Просветно дело“, „Просветен работник“, „Собвремено претпријатие“, „Стопански преглед“, „Македонски медицински преглед“, „Нова Македонија“, „Вечер“, „Трудбеник“, „Просвета“, „Вечерње новости“, „Политика“, „Борба“ и во други со свои прилози. Особено се познати неговите рубрики „Поуки за јазикот“, „Од нашиот речник“, „Јазично катче“. Тој е автор на терминологијата во техничките, медицинските, економските и правните науки. Во списанијата „Просветно дело“, „Литературен збор“, излезени се обработени методски единки: Обработка на именките, Обработка на придавките, Обработка на заменките, Обработка на сегашно време, Обработка на заповеден начин, Обработка на посреден и непосреден говор, Обработка на идно време и др.

Познат е како преведувач на преводна литература – белетристика и учебници за гимназиите и за универзитетот меѓу кои на: Ревизор и Тарас Буљба од Николај В. Гогољ, Басни од Лафонтен, Маски од Тоне Селишкар, Приказни од старо време од Ивана Брлиќ Мажураниќ и други.

Придружете се на Вибер каналот на Македонија Денес. Притиснете ТУКА.
spot_img
spot_img